Είναι άραγε τυχαία ή σκόπιμη, η χρήση λέξεων με έντονο νοηματοδοτικό χαρακτήρα στον πολιτικό λόγο και στις τεχνικές πολιτικής χειραγώγησης
Η λειτουργία των λέξεων μέσα στον πολιτικό λόγο διαφέρει κατά πολύ από αυτή στην καθημερινή τους χρήση. Οι κοινές στο καθημερινό λεξιλόγιο, γλώσσα και λέξεις, που όμως φέρουν ειδικό βάρος επειδή δημιουργούν συναισθηματική φόρτιση κι εκφράζουν έντονα συναισθήματα, χρησιμοποιούνται πολύ συχνά κατά τρόπο αντισυμβατικό στον πολιτικό λόγο, έτσι ώστε να έλκουν την προσοχή, να παρακινούν τη φαντασία να απομνημονεύονται και τελικά να δημιουργούν θετικά συναισθήματα. Η χρήση λοιπόν συγκεκριμένων λέξεων στον πολιτικό λόγο, τοποθετεί τον άνθρωπο σε ένα συγκεκριμένο πολιτικό- ιδεολογικό περιβάλλον, του παρέχει την αίσθηση του κοινωνικού «ανήκειν» ενώ παράλληλα εισβάλλοντας στην υποκειμενική του αντίληψη, του μειώνει την κριτική ικανότητα πολλαπλής ανάγνωσης των γεγονότων και συγκεκριμένων πράξεων. Σε αυτό ακριβώς το σημείο ξεκινάει η ιδεολογική χειραγώγηση, καθώς το σημαίνον μέσα από μια απόρροια συνειρμών δημιουργεί συγκεκριμένα νοηματοδοτημένα σημαινόμενα, που επιθυμεί ο φέρων τον πολιτικό λόγο. Αυτή η αυστηρά προσανατολισμένη και ελεγχόμενη ανάλυση του δίπολου σημαίνον –σημαινόμενο, από τη μεριά του φέροντος τον πολιτικό λόγο, είναι πολλές φορές καθοριστική για τη λήψη αποφάσεων καθώς μπορεί να καθοδηγήσει το άτομο να ανταποκριθεί σε συγκεκριμένη συμπεριφορά.
ΤΟ ΚΕΝΟ ΣΗΜΑΙΝΟΝ
Και βέβαια είναι τελείως διαφορετική η ελεγχόμενη τεχνική καθοδήγησης της σκέψης σε συγκεκριμένες λογικές και ιδεολογίες από την παντελή έλλειψη σημαινόμενου. Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για ιδεολογική χειραγώγηση, ενώ στην δεύτερη για ιδεολογική εξαπάτηση. Είτε πρόκειται για ιδεολογική χειραγώγηση είτε για ιδεολογική εξαπάτηση, η πολιτική που χρησιμοποιεί τεχνάσματα τέτοιου τύπου προκειμένου να δημιουργήσει, να προσελκύσει και να πείσει πολιτικά υποκείμενα, είναι κατάπτυστη και ορίζεται ως «πολιτική αλητεία».
Το λεγόμενο «κενό σημαίνον», δηλαδή ένα σημαίνον χωρίς υπαρκτό σημαινόμενο, μπορεί να χρησιμοποιείται περιστασιακά και κατά βούληση του φέροντος πολιτικό λόγο, με στόχο την εξαπάτηση του πολιτικού κοινού. Σ’ αυτή την περίπτωση το ακροατήριο θα χρησιμοποιήσει το σημαίνον, προσαρμόζοντάς το στη δική του κουλτούρα, αποδίδοντας του το νόημα που σκόπιμα και με δόλο ο φέροντας πολιτικό λόγο το απογύμνωσε. Το «κενό σημαίνον» τηλεκατευθύνει μέσω της εξαπάτησης, λοιπόν, το πολιτικό υποκείμενο προς μια εκ των προτέρων επιλεγμένη έννοια και δράση γι’ αυτό και αποτελεί το απόλυτο πεδίο ελέγχου του δημιουργού.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα υπάρχουν πολλά στην πολιτική σκηνή, με λέξεις – λάστιχο, οι οποίες έχουν μελετηθεί προσεκτικά από ομάδες καλοπληρωμένων κοινωνικών ψυχολόγων και οι οποίες σερβίρουν μεταλλαγμένο το νόημα και την ουσία της λέξης. Οι απολύσεις γίνονται εφεδρεία, ή η λιτότητα μετονομάζεται σε δημοσιονομική προσαρμογή κ.ο.κ. Ακόμη πιο χαρακτηριστική περίπτωση ιδεολογικής εξαπάτησης είναι η χρήση της λέξης «Ανατροπή».
Η συγκεκριμένη λέξη ιδεολογικά φορτισμένη χρησιμοποιείται σκόπιμα ώστε να σηματοδοτήσει από μόνη της στη λογική και στη συνείδηση, το ιδεολογικό της φορτίο, αποφορτίζοντας παράλληλα από τους χρήστες της την αναγκαιότητα πολιτικής πράξης. Έτσι λοιπόν ενώ στη πολιτική συνείδηση του αποδέκτη καταγράφεται ως θετική και ενεργητική δράση, στην πραγματικότητα αυτή η καταγραφή έχει να κάνει μόνο με τη νοηματοδότηση της λέξης και όχι την πραγματική δράση. Διπλά τα οφέλη για τους χρήστες της συγκεκριμένης λέξης. Από τη μία αποκομίζουν «ψηφαλάκια» και από την άλλη απαλλάσσονται από την πολιτική δράση, μιας και δε χρειάζεται πλέον να κάνουν αυτό, που από μόνο του –και μόνο με τη χρήση της λέξης- καταγράφεται ως δράση στη συνείδηση.
Προσοχή λοιπόν σε βαρύγδουπες λέξεις, που λειτουργούν ως σηματοδότες πολιτικών δράσεων και μόνο στόχο έχουν, την εξαπάτηση και καπηλεία των ανθρώπων.
Η λειτουργία των λέξεων μέσα στον πολιτικό λόγο διαφέρει κατά πολύ από αυτή στην καθημερινή τους χρήση. Οι κοινές στο καθημερινό λεξιλόγιο, γλώσσα και λέξεις, που όμως φέρουν ειδικό βάρος επειδή δημιουργούν συναισθηματική φόρτιση κι εκφράζουν έντονα συναισθήματα, χρησιμοποιούνται πολύ συχνά κατά τρόπο αντισυμβατικό στον πολιτικό λόγο, έτσι ώστε να έλκουν την προσοχή, να παρακινούν τη φαντασία να απομνημονεύονται και τελικά να δημιουργούν θετικά συναισθήματα. Η χρήση λοιπόν συγκεκριμένων λέξεων στον πολιτικό λόγο, τοποθετεί τον άνθρωπο σε ένα συγκεκριμένο πολιτικό- ιδεολογικό περιβάλλον, του παρέχει την αίσθηση του κοινωνικού «ανήκειν» ενώ παράλληλα εισβάλλοντας στην υποκειμενική του αντίληψη, του μειώνει την κριτική ικανότητα πολλαπλής ανάγνωσης των γεγονότων και συγκεκριμένων πράξεων. Σε αυτό ακριβώς το σημείο ξεκινάει η ιδεολογική χειραγώγηση, καθώς το σημαίνον μέσα από μια απόρροια συνειρμών δημιουργεί συγκεκριμένα νοηματοδοτημένα σημαινόμενα, που επιθυμεί ο φέρων τον πολιτικό λόγο. Αυτή η αυστηρά προσανατολισμένη και ελεγχόμενη ανάλυση του δίπολου σημαίνον –σημαινόμενο, από τη μεριά του φέροντος τον πολιτικό λόγο, είναι πολλές φορές καθοριστική για τη λήψη αποφάσεων καθώς μπορεί να καθοδηγήσει το άτομο να ανταποκριθεί σε συγκεκριμένη συμπεριφορά.
ΤΟ ΚΕΝΟ ΣΗΜΑΙΝΟΝ
Και βέβαια είναι τελείως διαφορετική η ελεγχόμενη τεχνική καθοδήγησης της σκέψης σε συγκεκριμένες λογικές και ιδεολογίες από την παντελή έλλειψη σημαινόμενου. Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για ιδεολογική χειραγώγηση, ενώ στην δεύτερη για ιδεολογική εξαπάτηση. Είτε πρόκειται για ιδεολογική χειραγώγηση είτε για ιδεολογική εξαπάτηση, η πολιτική που χρησιμοποιεί τεχνάσματα τέτοιου τύπου προκειμένου να δημιουργήσει, να προσελκύσει και να πείσει πολιτικά υποκείμενα, είναι κατάπτυστη και ορίζεται ως «πολιτική αλητεία».
Το λεγόμενο «κενό σημαίνον», δηλαδή ένα σημαίνον χωρίς υπαρκτό σημαινόμενο, μπορεί να χρησιμοποιείται περιστασιακά και κατά βούληση του φέροντος πολιτικό λόγο, με στόχο την εξαπάτηση του πολιτικού κοινού. Σ’ αυτή την περίπτωση το ακροατήριο θα χρησιμοποιήσει το σημαίνον, προσαρμόζοντάς το στη δική του κουλτούρα, αποδίδοντας του το νόημα που σκόπιμα και με δόλο ο φέροντας πολιτικό λόγο το απογύμνωσε. Το «κενό σημαίνον» τηλεκατευθύνει μέσω της εξαπάτησης, λοιπόν, το πολιτικό υποκείμενο προς μια εκ των προτέρων επιλεγμένη έννοια και δράση γι’ αυτό και αποτελεί το απόλυτο πεδίο ελέγχου του δημιουργού.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα υπάρχουν πολλά στην πολιτική σκηνή, με λέξεις – λάστιχο, οι οποίες έχουν μελετηθεί προσεκτικά από ομάδες καλοπληρωμένων κοινωνικών ψυχολόγων και οι οποίες σερβίρουν μεταλλαγμένο το νόημα και την ουσία της λέξης. Οι απολύσεις γίνονται εφεδρεία, ή η λιτότητα μετονομάζεται σε δημοσιονομική προσαρμογή κ.ο.κ. Ακόμη πιο χαρακτηριστική περίπτωση ιδεολογικής εξαπάτησης είναι η χρήση της λέξης «Ανατροπή».
Η συγκεκριμένη λέξη ιδεολογικά φορτισμένη χρησιμοποιείται σκόπιμα ώστε να σηματοδοτήσει από μόνη της στη λογική και στη συνείδηση, το ιδεολογικό της φορτίο, αποφορτίζοντας παράλληλα από τους χρήστες της την αναγκαιότητα πολιτικής πράξης. Έτσι λοιπόν ενώ στη πολιτική συνείδηση του αποδέκτη καταγράφεται ως θετική και ενεργητική δράση, στην πραγματικότητα αυτή η καταγραφή έχει να κάνει μόνο με τη νοηματοδότηση της λέξης και όχι την πραγματική δράση. Διπλά τα οφέλη για τους χρήστες της συγκεκριμένης λέξης. Από τη μία αποκομίζουν «ψηφαλάκια» και από την άλλη απαλλάσσονται από την πολιτική δράση, μιας και δε χρειάζεται πλέον να κάνουν αυτό, που από μόνο του –και μόνο με τη χρήση της λέξης- καταγράφεται ως δράση στη συνείδηση.
Προσοχή λοιπόν σε βαρύγδουπες λέξεις, που λειτουργούν ως σηματοδότες πολιτικών δράσεων και μόνο στόχο έχουν, την εξαπάτηση και καπηλεία των ανθρώπων.
«Χαρά να σε γιαούρτωνα εκεί που ρητορεύεις
εκεί που με χειροκροτάς χωρίς να το πιστεύεις
παίρνεις την αλήθεια μου και μου την κάνεις λιώμα
απ’ το πόδι με τραβάς βαθιά μέσα στο χώμα»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου